Blog

Stomatologia zachowawcza dąży do jak najmniej inwazyjnych metod leczenia próchnicy. Dzięki nowoczesnym technikom diagnostycznym jesteśmy w stanie wykryć zmiany próchnicowe na bardzo wczesnym etapie oraz podjąć ich odpowiednie leczenie. Metoda infiltracji stanowi pomost między zapobieganiem, a wypełnieniem, w momencie gdy remineralizacja nie przynosi pożądanych efektów, a na interwencję narzędziami maszynowymi jest jeszcze za wcześnie pomocny staje się preparat ICON służący do infiltracji.

Procesy demineralizacji i remineralizacji szkliwa toczą się codziennie w obrębie jamy ustnej, wynikają z dobowych zmian pH śliny. Zachowanie równowagi między tymi zjawiskami jest możliwe w przypadku utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej, oraz dzięki dostarczeniu odpowiedniej ilości fluoru. Przewaga procesów demineralizacji prowadzi do powstanie ubytków próchnicowych, w przypadku wczesnej zmiany , przy utracie nie większej niż 80% minerałów jest możliwa jeszcze jej remineralizacja.

Początkowa zmiana póchnicowa klinicznie objawia się w postaci “białej plamy” (macula alba), której intensywność zależy od stopnia jej zaawansowania, lokalizacji oraz warunków w jakich badamy dany ząb. Powierzchowna warstwa szkliwa pozostaje nienaruszona, gładka, brak ubytku ilościowego tkanki twardej zęba, wynika to najprawdopodobniej z jej silnej reminerazlizacji na skutek działania jonów fluoru, natomiast podpowierzchniowa warstwa szkliwa w wyniku działania kwasów ulega demineralizacji. Wzrost porowatości szkliwa powoduje zmianę rozproszenia światła przez co w miejscu wystąpienia zmiany zmienia się kolor zęba na biały, im większy stopień demineralizacji tym intensywniejszy kolor. Różnicę zaawansowania próchnicy początkowej można dostrzec podczas badania klinicznego zęba, jeżeli biała plama jest widoczna dopiero po osuszeniu powierzchni zęba to mamy do czynienia z mniejszym stopniem demineralizacji zębiny a tym samym z mniej zaawansowanym rozwojem próchnicy niż w przypadku gdy macula alba widoczna jest bez osuszenia powierzchni zęba. Czasami zmiana przyjmuje kolor brązowy, najczęściej w wyniku wniknięcia w pory barwnych substancji. Podczas oceny stopnia zaawansowania zmiany pomocne staje się zdjęcie Rtg, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z próchnicą na powierzchniach stycznych. Jednak jak podaje Z. Jańczuk, aby zmiana była dostrzegalna radiologicznie, utrata substancji mineralnych musi wynosić przynajmniej 20-30%, zatem jeżeli przejaśnienie w obszarze szkliwa jest bardzo wyraźnie widoczne to w zewnętrznej warstwie zębiny dochodzi do zmian histopatologicznych, co świadczy o większym zasięgu ubytku.

“Przedubytkową” postać próchnicy szkliwa możemy leczyć przy użyciu systemu ICON którego działanie opiera się na infiltracji, czyli wypełnieniu i szczelnym zamknięciu mikroporowatości szkliwa z wykorzystaniem światłoutwardzalnej żywicy charakteryzującej się niską gęstością, lepkością i wysokim napięciem powierzchniowym. Współczynnik załamania światła infiltrującej żywicy jest zbliżony do zdrowego szkliwa i wynosi 1,42, dzięki czemu po wykonaniu zabiegu biała plama optycznie staje się mniej widoczna, RI (refractive index) w pełni zmineralizowanego szkliwa wynosi 1,62 a zdemineralizowanego 1,0.

Zestaw ICOn składa się z trzech strzykawek zawierających:

• wytrawiacz – kwas solny w stężeniu 15%
• 99% alkohol etylowy-jako preparat do osuszania
• żywica infiltrująca- aktywowana światłem, na bazie metakrylanów

Dodatkowo w zależności od powierzchni zęba, którą planujemy pokryć preparatem przewidziane są specjalne aplikatory, do przestrzeni stycznych zębów bocznych, lub powierzchni gładkich. Procedura całego zabiegu jest stosunkowo prosta i trwa kilkanaście minut, w pierwszym etapie zaczynamy od oczyszczenia powierzchni zęba przy użyciu szczoteczki i pasty oraz izolacji wybranej okolicy przy użyciu koferdamu, tkanki miękkie powinny być szczelnie osłonięte z uwagi na użycie podczas zabiegu silnego kwasu, dla porównania efektów leczenia zaleca się wykonanie zdjęć przed i po zabiegu. Białą plamę wytrawiamy kwasem solnym przez 2 minuty, następnie spłukujemy sprejem wodnym przez 30 sekund i osuszamy dmuchawka. Kolejnym krokiem jest całkowita dehydratacja przy użyciu alkoholu etylowego (Icon-Dry), na tym etapie jesteśmy w stanie ocenić wstępnie wynik końcowy leczenia, jeżeli biała plama jest dalej silnie widoczna powtarzamy kolejny raz procedurę aplikacji Icon – Etch, płukania, suszenia oraz aplikacji Icon -Dry, w momencie gdy macula alba przestaje być widoczna przechodzimy do kolejnego etapu jakim jest osuszenie oraz aplikacja żywicy, którą pozostawiamy na powierzchni zęba przez 3 minuty, następnie rozdmuchujemy i naświetlamy. Należy pamiętać o odpowiedniej izolacji powierzchni stycznych w momencie naświetlania żywicy by uniknąć ich sklejenia. Proces aplikacji żywicy należy powtórzyć , czas naśwetlania wynosi 40s. Dalsza redukcja białych plam po pełnej polimeryzacji nie jest już możliwa. Ostatnim etapem jest wypolerowanie zębów oraz ocena efektów, poprzez porównanie widoczności zmiany przed i po leczeniu.

Zabieg infiltracji zębiny niesie wiele zalet, w myśl MID (minimal invasion dentistry) jest rozwiązaniem z wyboru w przypadku próchnicy początkowej zwłaszcza na powierzchniach gładkich. Poza widocznym gołym okiem efektem estetycznym ma ogromne znaczeniu w zapobieganiu dalszemu rozwojowi próchnicy.

lekarz dentysta Anna Kotowska-Rodziewicz